Age Friendly Vale

Age Friendly Status Banner - Welsh. Cefnogi pobl o bob oed I fyw a heneiddio'n dda ym mro morgannwg

Yng nghyfarfod Bwrdd Gwasanaethau Cyhoeddus Bro Morgannwg ym mis Ebrill 2021, cyflwynodd Comisiynydd Pobl Hŷn Cymru a'i thîm wybodaeth i bartneriaid am bwysigrwydd a manteision dod yn lle o gyfleoedd i’r henoed ac ennill Statws Lle o Gyfleoedd i’r Henoed Sefydliad Iechyd y Byd.  Gan gydnabod pwysigrwydd y gwaith hwn wrth i ni adfer o'r pandemig, yn enwedig gan fod gan y Fro boblogaeth hŷn sy'n tyfu, cytunodd y BGC i fwrw ymlaen â'r gwaith yn y Fro ar y cyd i wneud cais am statws Lle o Gyfleoedd i’r Henoed.

Ym mis Hydref 2023 derbyniodd Bwrdd Gwasanaethau Cyhoeddus (BGC) Bro Morgannwg newyddion mai hwn oedd y bedwaredd ardal awdurdod lleol yng Nghymru i ymuno â Rhwydwaith Byd-eang Dinasoedd a Chymunedau Sy'n Dda i Bobl Hŷn Sefydliad Iechyd y Byd. Mae derbyn i'r rhwydwaith yn gydnabyddiaeth o uchelgeisiau'r BGC a'i ymrwymiad i Fro Sy'n Dda i Bobl Hŷn lle mae pawb, yn enwedig pobl hŷn, yn cael y cyfleoedd sydd eu hangen arnynt i heneiddio'n dda.

Cymunedau o Gyfleoedd i’r Henoed  

Datblygwyd y cysyniad o Dinasoedd a Chymunedau o Gyfleoedd i’r Henoed gan Sefydliad Iechyd y Byd yn 2007.  Mae Sefydliad Iechyd y Byd yn cydnabod 8 nodwedd allweddol (parthau) o gymunedau o gyfleoedd i’r henoed, sef: Age Friendly Domains Welsh - Mannau ac adeiladau awyr agored Trafnidiaeth, Tai, Cyfranogiad cymdeithasol,  Parch a chynhwysiant cymdeithasol, Cyfranogiad dinesig a chyflogaeth, Cyfathrebu a gwybodaeth, Cymorth cymunedol a gwasanaethau iechyd

    • Mannau ac adeiladau awyr agored
    • Trafnidiaeth
    • Tai
    • Cyfranogiad cymdeithasol 
    • Parch a chynhwysiant cymdeithasol
    • Cyfranogiad dinesig a chyflogaeth
    • Cyfathrebu a gwybodaeth
    • Cymorth cymunedol a gwasanaethau iechyd  

 

Mae gwaith yn cael ei wneud ar draws y Fro i gryfhau gweithgareddau a chefnogaeth yn y meysydd hyn i sicrhau bod y Fro yn dod yn lle gwell i bobl heneiddio ynddo.  Drwy ddod yn lle o gyfleoedd i’r henoed rydym yn cydnabod y bydd hyn yn gwneud y Fro yn lle mwy cyfeillgar i bawb, yn enwedig pobl hŷn.

 

Siarter y Fro Sy'n Dda i Bobl Hŷn

Mae partneriaid wedi cydweithio i ddatblygu Siarter y Fro Sy’n Dda i Bobl Hŷn ac sy'n dangos meysydd ffocws ac ymrwymiadau penodol y BGC lle gallwn weithio gyda’n gilydd fel partneriaid, ochr yn ochr â’n cymuned i sicrhau bod pobl yn heneiddio'n dda yn y Fro. Mae'r Siarter wedi ystyried yr hyn mae trigolion, grwpiau cymunedol a phartneriaid wedi dweud wrthym.  Byddwn yn parhau i glywed yn uniongyrchol gan y rhai sy'n 50 oed a hŷn sy’n byw ac yn gweithio yn y Fro er mwyn llywio Cynllun Gweithredu yn y dyfodol er mwyn sicrhau ein bod yn canolbwyntio ar y materion y gallwn gael yr effaith fwyaf arnynt, ac sy’n cyfrif fwyaf. 

Gallwch weld y Siarter a'n 8 Ymrwymiad y byddwn yn gweithio tuag atynt. 

Cynllun Gweithredu Drafft Bro Oed-Gyfeillgar

Rydym yn gweithio gyda'n gilydd fel partneriaid, ochr yn ochr â'n cymuned i sicrhau bod pobl yn heneiddio'n dda yn y Fro. Ein Cynllun Gweithredu Bro Oed-Gyfeillgar yw'r cam nesaf a awgrymwyd gan Sefydliad Iechyd y Byd yn ein taith i'n helpu i gyflawni ein gweledigaeth a gwneud Bro Morgannwg yn lle gwell fyth i bobl heneiddio ynddo.  

Cynhaliwyd sawl gweithdy gyda phartneriaid a'r cyhoedd i ddatblygu camau gweithredu ar gyfer y Cynllun Gweithredu, gan dynnu sylw at yr hyn y byddwn yn canolbwyntio arno dros y tair blynedd nesaf i helpu i gyflawni'r Ymrwymiadau a nodir yn y Siarter Bro Oed-Gyfeillgar. Mae'r camau drafft yn adlewyrchu adborth gan yr holl randdeiliaid, data cenedlaethol a lleol, polisïau ac adroddiadau sy'n dod i'r amlwg, a chyngor gan Dîm Comisiynydd Pobl Hŷn Cymru.  

Er mwyn ein helpu i glywed gan gynifer o bobl â phosibl wrth lunio'r camau gweithredu ar gyfer Cynllun Gweithredu Bro Oed-gyfeillgar 2025-2028 mae'r BGC wedi lansio arolwg byr a fydd yn rhedeg o Ddydd Llun 17 Mehefin 2024 – Dydd Sul 11 Awst 2024. Ar ben hynny fe ymwelon ni ag 11 o leoliadau lleol ar ledled Bro Morgannwg i roi cyfle i breswylwyr rannu adborth wyneb yn wyneb.  

Diolch i bawb a gymerodd yr amser i rannu adborth ar y Cynllun Gweithredu drafft.  Bydd eich mewnwelediadau nawr yn cael eu dadansoddi i helpu i lunio fersiwn derfynol Cynllun Gweithredu Bro Oed-gyfeillgar.  

Ar ôl ei fabwysiadu byddwn yn rhannu diweddariadau rheolaidd ar ein cynnydd trwy'r Rhwydwaith Bro Oed-gyfeillgar ac Adroddiad Blynyddol y BGC.

Gwasanaethau a chymorth ym Mro Morgannwg

Mae gan Brosiectau CELT+ yng Nghyngor Bro Morgannwg brosiectau sy'n cefnogi pobl hŷn sy'n byw ledled y Fro. Mae’r Prosiect Cyflogadwyedd CELT+ yn cefnogi pobl hŷn, yn enwedig y rhai sy'n byw mewn ardaloedd mwy gwledig i ddod o hyd i waith, hyfforddiant, cychwyn busnes, diweddaru eu sgiliau neu wirfoddoli. Mae ganddynt hefyd wasanaeth POD sy'n cynnig cyngor a chyfeirio am ddim i breswylwyr gan gefnogi unrhyw beth gan gynnwys tai, cyllid, iechyd meddwl a gwybodaeth gyffredinol. Am ragor o wybodaeth cysylltwch â:  Paul Pickering ar 07849 309835 neu e-bostiwch ppickering@valeofglamorgan.gov.uk
Mae’r Care Collective yn rhoi gwybodaeth a chymorth i ofalwyr di-dâl yng Nghaerdydd a Bro Morgannwg. Nod y gwasanaeth yw gwella ansawdd bywyd i chi, a'r person rydych chi'n ei gefnogi, gan eich helpu i wneud y gorau o'ch bywyd ochr yn ochr â gofalu. Maen nhw hefyd eisiau sicrhau eich bod chi'n gallu ymdopi'n ariannol a chael yr amser a'r egni i fwynhau eich bywyd a gwneud pethau sy'n bwysig i chi. Am fwy o wybodaeth, ewch i wefan y Care Collective.
Mae Dinas Powys Voluntary Concern (DPVC) yn grŵp lleol o wirfoddolwyr sy'n gweithio i alluogi'r bobl hŷn a'r rhai sydd â symudedd cyfyngedig i gynnal annibyniaeth a chyfrannu yn y bywyd cymunedol. Mae'r grŵp yn darparu cludiant yn ogystal â gwasanaethau lles a chyfeillio wythnosol. Ewch i’w gwefan i ddarganfod mwy.  
Mae Valeways yn rhedeg deg grŵp crwydro ar draws Bro Morgannwg. Er bod teithiau cerdded yn agored i unrhyw un ac yn hollol rhad ac am ddim i ymuno (dim ond dod draw - dim angen archebu), maent yn cael eu mynychu gan bobl dros 50 oed. Mae taith gerdded yn para tua awr ac nid oes unrhyw gamfeydd na incleiniau serth. Yr unig ofyniad yw pâr o esgidiau cyfforddus ar gyfer cerdded. Mae'r rhaglen ar gyfer y 3 mis nesaf ar gael i'w gweld yma Valeways.
Mae Home Instead (Penarth a'r Barri) yn cynnal nifer o ddigwyddiadau rheolaidd ym Mro Morgannwg. E-bostiwch Christine.darby@homeinstead.co.uk neu ffoniwch 02920569483 i gofrestru eich diddordeb yn y cynigion hyn.
  • Bore Coffi Llandochau yn y Merrie Harrier, Ffordd Penlan, CF64 2NY Bob dydd Mawrth cyntaf o'r mis o 10.00am – 12.00pm. 

  • Caffi Cof Penarth yn Ystafell 1, Eglwys Fethodistaidd Penarth, Woodland Place, Penarth, CF64 2EX. Bob ail ddydd Llun y mis rhwng 10:00am a 12:00pm. 

  • MenoPals Sully yng Nghlwb Chwaraeon a Chymdeithasol Sili, South Road, Sili CF64 5SP ar ail ddydd Mercher y mis 7.30pm a 9pm.

Nod With Music in Mind (WMIM) yw lleihau unigedd cymdeithasol ac unigrwydd a gwella ansawdd bywyd a lles corfforol a meddyliol pobl hŷn yn y gymuned. Mae hyn yn cynnwys cefnogi'r rhai sy'n byw gyda chyflyrau cudd fel dementia, a'u gofalwyr. Ar hyn o bryd mae'r grŵp yn cynnal pum grŵp canu a chymdeithasol a dau grŵp ymarfer corff a chymdeithasol ysgafn ar draws Bro Morgannwg a Phen-y-bont ar Ogwr sy'n agored i unrhyw un 50+ oed. Mae croeso i ofalwyr fynychu grwpiau am ddim gydag aelod. I gael rhagor o wybodaeth, ewch i’w gwefan.  
Fforwm Strategaeth 50+ y Fro yn cynnig llais i bobl hŷn ym Mro Morgannwg. Os ydych chi'n 50+ oed ac yn byw, yn gweithio neu’n gwirfoddoli yn y Fro, ymunwch â nhw. I ddysgu mwy ewch i'w gwefan neu cysylltwch â nhw dros y ffôn: 01446 700111 neu e-bostiwch OPF@valeofglamorgan.gov.uk
Mae Age Connects Caerdydd a’r Fro yn elusen leol sy'n cefnogi pobl hŷn mewn angen. Gallant gynnig achubiaeth mewn cymaint o ffyrdd: cyfeillgarwch, cymorth ymarferol a gwasanaeth siopa trwy eu prosiect dan arweiniad gwirfoddolwyr. Rhyngweithio cymdeithasol, cyngor a lluniaeth yn eu Canolfan Lles yn Heol Holltwn, Y Barri, a mwy, cyngor ar fudd-daliadau, torri ewinedd a chymorth eiriolaeth. 
Mae Dewis Cymru yn gyfeiriadur ar-lein sy'n caniatáu i drigolion yn y Fro gael gafael ar wybodaeth am wasanaethau mewn meysydd fel iechyd, gofal, budd-daliadau, rheoli arian, clybiau, gweithgareddau a chymorth i deuluoedd.  Mae'r cynllun wedi'i fwriadu i helpu a chyfeirio pobl i'r hyn sydd ei angen arnynt heb fod angen mynd at weithiwr proffesiynol neu alw am gymorth. Ewch i’w gwefan i ddysgu mwy a dechrau manteisio ar wasanaethau yn agos atoch chi.
Bwrdd Iechyd Prifysgol Caerdydd a'r Fro wedi sefydlu clinigau sy’n cael eu rhedeg gan ffisiotherapyddion ac sy’n arbenigo mewn cwympo, a all ddarparu asesiadau ac yna cyngor ar leihau’r risg o gwympo. Cynigir y clinigau hyn naill ai wyneb yn wyneb, dros y ffôn neu drwy gyswllt fideo diogel. Ewch i'w gwefan am ragor o wybodaeth.
Os hoffech i'ch gwasanaeth, gweithgaredd neu gyfle gael ei ychwanegu at y dudalen hon a/neu os hoffech ymuno â'n Rhwydwaith y Fro Oed-gyfeillgar cysylltwch â Siân Clemett-Davies, Swyddog Oed-gyfeillgar y Fro snclemett-davies@valeofglamorgan.gov.uk

Hawliau Ariannol  

Mae gwerth miliynau o bunnoedd o hawliau ariannol yn mynd heb ei hawlio gan bobl hŷn cymwys yng Nghymru, yn 2018/19 roedd £214 miliwn o Gredyd Pensiwn heb ei hawlio.  Mae'r tabl isod yn cynnwys rhai o'r hawliau ariannol mwyaf cyffredin sydd ar gael i bobl hŷn sy'n aml yn mynd heb eu hawlio a gwybodaeth am sut i wirio eich cymhwysedd.  I gael rhagor o gyngor a chefnogaeth, gallwch gysylltu â:  

  • I gael cyngor Gwasanaeth Hawliau Lles Age Connects – 02920 683682

  • I gael gwybodaeth gyffredinol Cynllun Cymdogion Da Age Connects - 01446 732685 ar gyfer Canol y Fro a 01446 795549 ar gyfer Gorllewin y Fro

  • I gael Cymorth Eiriolaeth Gwasanaeth Eiriolaeth Age Connects - 01446 795632

 

Financial Entitlements and Benefits
Math o Hawl   Trosolwg o'r Hawl Manylion Cyswllt
Credyd Pensiwn 

Mae Credyd Pensiwn yn daliad ychwanegol wythnosol i'ch incwm yn seiliedig ar faint o arian rydych chi’n ei gael. 

Os yw eich pensiwn wythnosol yn llai na £167.25 (£255.25 ar gyfer cyplau), efallai y byddwch yn gymwys i gael Credyd Pensiwn, sy'n ychwanegu at eich incwm ac yn datgloi ystod o hawliau eraill.

Llinell hawlio Credyd Pensiwn                  0800 99 1234

Gostyngiad y Dreth Gyngor  Efallai y byddwch yn gymwys i gael gostyngiad y Dreth Gyngor os ydych yn diwallu meini prawf cymhwysedd penodol. Bydd unrhyw un sydd wedi cael diagnosis meddygol o nam meddwl sylweddol (NMS) sy’n ymddangos fel pe bai’n un parhaol, gan gynnwys clefyd Alzheimer a ffurfiau eraill ar ddementia, yn gymwys ar gyfer gostyngiad y Dreth Gyngor.  Tîm Treth Gyngor                                   01446 709564 CouncilTax@valeofglamorgan.gov.uk 
Lwfans Gweini Gall pobl dros oedran Pensiwn y Wladwriaeth sydd angen help gyda gofal personol neu oruchwyliaeth oherwydd salwch neu anabledd fod yn gymwys ar gyfer y Lwfans Gweini.  Llinell Gymorth Lwfans Gweini Age UK    0800 731 0122
Lwfans Gofalwr Os ydych yn gofalu am rywun am 35 awr yr wythnos neu fwy, gallech fod yn gymwys ar gyfer y lwfans gofalwr.  Er nad yw pobl sy'n derbyn eu pensiwn y wladwriaeth yn aml yn gymwys am y swm llawn, efallai y byddwch yn dal i allu cael rhywfaint o arian i gydnabod eich rôl gofalu. Llinell Wybodaeth a Ahymorth Carers UK  0808 808 7777
Welsh Copyrights © 2018. All Rights Reserved by Vale of Glamorgan Public Services Board